بسم الله الرحمن الرحیم

عوامل تعیین‌کننده رشد اقتصادی در یک افق میان‌مدت کدام است؟

 یادداشت نشریه آینده‌نگر (اتاق بازرگانی) شماره 64

با وجود این که اقتصاد ایران از رکود عمیق سال‌های گذشته خارج شده است و در سال 1395 نیز رشد بالایی را پشت سر گذاشته است با این حال همچنان نگرانی‌هایی نسبت به ناپایداری رشد اقتصادی و کاهش مجدد رشد اقتصادی وجود دارد. مهمترین دلایل و شواهد برای طرح این نگرانی، روند تغییرات عوامل تعیین‌کننده رشد اقتصادی در ایران می‌باشد.

از آنجا که در یک دوره بلندمدت، عامل موجودی سرمایه و انباشت دارایی‌های سرمایه‌ای اعم از زیرساخت‌ها، تأسیسات، ماشین‌آلات و تجهیزات تولیدی، مهمترین عامل توضیح‌دهنده رشد اقتصادی بلندمدت در ایران بوده است، لذا روند کاهشی رشد موجودی سرمایه طی یک دهه گذشته را می‌توان هشداری نسبت به ناپایداری رشد تلقی کرد. از یک سو روند کاهشی رشد موجودی سرمایه ثابت طی یک دهه گذشته و از سوی دیگر سهم ناچیز بهره‌وری در رشد اقتصادی کشور، افق نگران‌کننده‌ای را برای رشد اقتصادی میان‌مدت در اقتصاد ایران ترسیم می‌کند.

همانطور که در مباحث رشد مطرح می‌شود، رشد اقتصادی به واسطه رشد موجودی سرمایه، نیروی کار و بهره‌وری کل عوامل تعیین می‌شود. مطالعات تجربی در اقتصاد ایران نشان می‌دهد که برای شکل‌گیری و انباشت عوامل تعیین‌کننده رشد اقتصادی در ایران، در افق میان‌مدت، حداقل چهار دسته از عوامل به شرح زیر نقش‌کلیدی ایفا می‌کنند.

  • ثبات اقتصادی
  • تخصیص بهینه منابع
  • افزایش سرمایه‌گذاری
  • افزایش رقابت‌پذیری

 (متن کامل یادداشت در مجله آینده‌نگر شماره 64 صفحه 28 و 29)

دریافت فایل pdf مجله