آیا به انتهای پارادایم اقتصاد سیاسی تامین رفاه از جیب نسل آینده رسیده‌ایم؟

بسم الله الرحمن الرحیم

آیا به انتهای پارادایم اقتصاد سیاسی تامین رفاه از جیب نسل آینده رسیده‌ایم؟

یادداشت هفته نامه تجارت فردا شماره 240

اقتصاد ایران با عدم‌ تعادل‌ها و چالش‌های بزرگی مواجه است که ریشه بسیاری از آنها سیاست‌هایی است که به جای سوق دادن جامعه به سمت تلاش و تولید و بهره‌وری بیشتر، بر توزیع و مصرف منابع مالی و زیرزمینی متعلق به نسل‌های فعلی و نسل‌های آینده استوار است. چنین سیاست‌هایی همواره مورد پذیرش و مطالبه جامعه و مبنای کسب محبوبیت سیاستمداران بوده است. تجربه یک دهه گذشته نیز نشان داد، سیاست‌هایی که اساس آن مبتنی بر توزیع دارایی‌ها و ثروت‌های ملی است، تا چه حد از مقبولیت عامه برخوردار است و این مقبولیت به سادگی می‌تواند سال‌ها یک نگاه مبتنی بر عدالت توزیعی را بر جامعه حاکم گرداند. 

متن کامل یادداشت

لینک به منبع اصلی

ادامه نوشته

عوامل تعیین‌کننده رشد اقتصادی در یک افق میان‌مدت کدام است؟

بسم الله الرحمن الرحیم

عوامل تعیین‌کننده رشد اقتصادی در یک افق میان‌مدت کدام است؟

 یادداشت نشریه آینده‌نگر (اتاق بازرگانی) شماره 64

با وجود این که اقتصاد ایران از رکود عمیق سال‌های گذشته خارج شده است و در سال 1395 نیز رشد بالایی را پشت سر گذاشته است با این حال همچنان نگرانی‌هایی نسبت به ناپایداری رشد اقتصادی و کاهش مجدد رشد اقتصادی وجود دارد. مهمترین دلایل و شواهد برای طرح این نگرانی، روند تغییرات عوامل تعیین‌کننده رشد اقتصادی در ایران می‌باشد.

از آنجا که در یک دوره بلندمدت، عامل موجودی سرمایه و انباشت دارایی‌های سرمایه‌ای اعم از زیرساخت‌ها، تأسیسات، ماشین‌آلات و تجهیزات تولیدی، مهمترین عامل توضیح‌دهنده رشد اقتصادی بلندمدت در ایران بوده است، لذا روند کاهشی رشد موجودی سرمایه طی یک دهه گذشته را می‌توان هشداری نسبت به ناپایداری رشد تلقی کرد. از یک سو روند کاهشی رشد موجودی سرمایه ثابت طی یک دهه گذشته و از سوی دیگر سهم ناچیز بهره‌وری در رشد اقتصادی کشور، افق نگران‌کننده‌ای را برای رشد اقتصادی میان‌مدت در اقتصاد ایران ترسیم می‌کند.

همانطور که در مباحث رشد مطرح می‌شود، رشد اقتصادی به واسطه رشد موجودی سرمایه، نیروی کار و بهره‌وری کل عوامل تعیین می‌شود. مطالعات تجربی در اقتصاد ایران نشان می‌دهد که برای شکل‌گیری و انباشت عوامل تعیین‌کننده رشد اقتصادی در ایران، در افق میان‌مدت، حداقل چهار دسته از عوامل به شرح زیر نقش‌کلیدی ایفا می‌کنند.

  • ثبات اقتصادی
  • تخصیص بهینه منابع
  • افزایش سرمایه‌گذاری
  • افزایش رقابت‌پذیری

 (متن کامل یادداشت در مجله آینده‌نگر شماره 64 صفحه 28 و 29)

دریافت فایل pdf مجله

فعال شدن ظرفیت‌های خالی

بسم الله الرحمن الرحیم

فعال شدن ظرفیت‌های خالی

تحلیلی درباره رشد اقتصادی بهار 1396

یادداشت هفته نامه تجارت فردا شماره 238

مرکز آمار ایران، حساب‌های ملی سه‌ماهه نخست سال جاری را منتشر کرده و نرخ رشد اقتصادی فصل بهار را 5 /6 درصد اعلام کرده است. آنچه بیش از همه در آمار حساب‌های ملی سه‌ماهه نخست رخ می‌نماید، رشد قابل توجه تولید ناخالص داخلی بدون نفت، رشد بخش ساختمان، رشد مصارف نهایی خصوصی و رشد تشکیل سرمایه است. اگر از ابهامات و تردیدهای جدی که درباره دقت و قابلیت اتکای آمارهای اقتصادی کشور وجود دارد صرف‌نظر کنیم، مجموعه‌ای از شواهد آماری، دلالت بر رشد اقتصادی قابل توجه در سه‌ماهه نخست سال جاری دارند. شاخص‌هایی مانند رشد تولید ناخالص داخلی، رشد تولید کالاهای منتخب صنعتی، رشد حمل‌ونقل داخلی کالا و رشد تقاضای برق صنعتی هر یک به‌نوعی تاییدکننده رشد اقتصادی نسبتاً بالا در سه‌ماهه نخست سال هستند. در تحلیل رشد اقتصادی سه‌ماهه نخست، دو مساله از اهمیت بیشتری برخوردار است. مساله اول منشأ رشد اقتصادی و مساله دوم پایداری رشد است. بررسی‌ها نشان می‌دهد، رشد اقتصادی فصل بهار، تا حد زیادی متاثر از دو عامل رشد تقاضا و فعال شدن ظرفیت‌های خالی در برخی بخش‌های اقتصادی بوده است.

متن کامل یادداشت

لینک به منبع اصلی

ادامه نوشته

نقطه تمرکز در رشد اقتصادی

بسم الله الرحمن الرحیم

نقطه تمرکز در رشد اقتصادی

سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد، 28 فروردین 1396 

در آستانه انتخابات ریاست جمهوری دوره دوازدهم، آمار رشد اقتصادی سال 1395 محل مناقشه گروه‌ها و چهره‌هایی سیاسی شده است. با وجود برخی ابهامات و ناسازگاری‌های موجود بین آمارهای منتشر شده، درمجموع شواهد آماری مختلف تایید می‌کنند که اقتصاد ایران در سال 1395 رشد اقتصادی بالایی را پشت‌سر گذاشته است. در این مقطع، اگرچه دستیابی به رشد اقتصادی دو رقمی و تورم تک‌رقمی، آن هم پس از سال‌ها ‌بی‌ثباتی و رکود اقتصادی، یک دستاورد مهم و قابل توجه برای دولت یازدهم محسوب می‌شود ولی با این حال آنچه از اهمیت بیشتری برخوردار است، تمرکز سیاست‌های دولت بر پایدارسازی رشد اقتصادی و تداوم ثبات اقتصاد کلان است. 

ادامه نوشته

چرا اقتصاد ایران به رشد پایدار نمی‌رسد؟

بسم الله الرحمن الرحیم

چرا اقتصاد ایران به رشد پایدار نمی‌رسد؟

یادداشت سالنامه تجارت فردا شماره 216

برخی مطالعات و بررسی‌ها نشان می‌دهد، نرخ رشد حاصل شده در سال 1395،‌ پایدار نبوده و احتمال کاهش مجدد رشد اقتصادی در سال‌های آینده وجود دارد. بر اساس برآوردهای نگارنده این یادداشت، میانگین رشد اقتصادی در دوره پنج‌ساله بین سال‌های 1393 تا 1397 رقمی در حدود 2.2 درصد خواهد بود. با این مقدمه، می‌توان پیش‌بینی کرد دوره آغاز شده از سال 1393، اگر چه پایان رکود اقتصادی است ولی در این دوره نمی‌توان انتظار رشد اقتصادی بالا و پایداری را داشت ....

متن کامل یادداشت

لینک به منبع اصلی 

ادامه نوشته

رشد اقتصادی پایدار، نیازمند اجماع

به نام خدا

رشد اقتصادی پایدار، نیازمند اجماع

دلایل ناپایداری رشد سال 1395

 مصاحبه با هفته نامه تجارت فردا شماره 179

  چرا باید نگران رشد اقتصادی سال 1395 بود؟ کدام عوامل می‌توانند رشد اقتصادی امسال را ناپایدار کند؟ چرا گشایش‌های ایجادشده برای بازگشت نفت ایران به بازارهای جهانی نمی‌تواند عاملی برای پایداری رشد اقتصادی در سال جاری باشد؟ علت نگرانی وزیر اقتصاد در مورد فراگیری رشد اقتصادی امسال چیست؟ اینها پرسش‌هایی است که این روزها پیرامون رشد اقتصادی 1395 در محافل کارشناسی مطرح می‌شود. با وجود آنکه پیش‌بینی شده در سال جاری اقتصادی ایران به رشد پنج‌درصدی دستیابی پیدا کند اما کارشناسان معتقدند این نرخ رشد اقتصادی در صورت تحقق باید از تداوم برخوردار باشد. اگر رشد بالا محقق شود اما ناپایدار باشد نظامات اقتصادی کشور به هم می‌خورد. در این باره حمید آذرمند پژوهشگر اقتصادی معتقد است: «دستیابی به رشدی نزدیک به چهار درصد در سال 1395 چندان دور از انتظار نیست. از یک سو تولید نفت در سال 1395 نسبت به سال 1394 به میزان قابل توجهی افزایش خواهد داشت. از سوی دیگر گشایش‌های حاصل‌شده از رفع تحریم‌های هسته‌ای نیز برخی موانع مربوط به واردات مواد اولیه و مبادلات بانکی و نظایر آن را برطرف می‌کند. احتمال رشد سرمایه‌گذاری در مسکن نیز در نیمه دوم سال وجود دارد که آن هم موجب رونق نسبی و البته محدود در صنایع وابسته به ساختمان خواهد شد. از این‌رو انتظار یک تحرک نسبی در برخی صنایع و خدمات دور از انتظار نیست. آنچه باعث نگرانی است، در واقع نکته این است که،‌ سطح تولید بالقوه اقتصاد نسبت به گذشته کاهش یافته است. این بدین معنی است که نرخ رشدهای بالا، پایدار نخواهد بود. دستیابی به نرخ رشدهای بالا در سال‌های آینده مستلزم ایجاد ظرفیت‌های جدید در اقتصاد است.» در ادامه مشروح این گفت‌وگو را ادامه می‌خوانید.

ادامه مطلب ...

لینک به منبع

ادامه نوشته

الزامات رشد پایدار و اشتغالزا چیست؟

به نام خدا

الزامات رشد پایدار و اشتغالزا چیست؟

یاداشت هفته نامه تجارت فردا شماره 171

 در ابتدای شروع به کار دولت یازدهم، مسئله اصلی کشور، خروج اقتصاد از رکود عمیق بود. لذا در آن مقطع، دولت به ناچار سیاستهای کوتاه مدت و عمدتاً مبتنی بر تحریک تقاضا را مد نظر قرار می داد. در مقطع فعلی و در آستانه سال 1395، مسئله کشور، خروج از رکود نیست. مسئله امروز کشور، حداقل در افقی میان مدت، دستیابی به نرخ رشدی بالا و پایدار و اشتغالزا است. دستیابی به چنین رشدی الزامات بسیار دشواری دارد و فراهم ساختن آن الزامات مستلزم دستیابی به یک اجماع در تمام سطوح تاثیرگذار کشور می باشد.

متن کامل ...

ادامه نوشته